parallax background


Pensioen voor de directeur-grootaandeelhouder (dga)

Einde pensioenopbouw in eigen beheer. Stappenplan


Ingewikkeld

Zo'n 150.000 directeuren-grootaandeelhouders (dga's) spaarden via hun eigen BV voor hun oudedagsvoorziening. Uitvoering van dit "pensioen in eigen beheer" was onderhevig aan tal van ingewikkelde fiscale regels. De overheid, die belastingvereenvoudiging ambieert, wilde al jarenlang af van deze ingewikkelde regeling. De mogelijkheid voor opbouw van pensioen in eigen beheer is daarom per 1 april 2017 afgeschaft. 

In dit artikel staan we stil bij de oorzaken van het einde van pensioenopbouw in eigen beheer en bespreken we de mogelijkheden waaruit u kunt kiezen voor uw toekomstige pensioenopbouw.

Nadelen pensioenopbouw in eigen beheer

DGA's die hun pensioen in eigen beheer opbouwden werden regelmatig geconfronteerd met de nadelen van de regeling:

  • De pensioenverplichting drukte zo zwaar op de solvabiliteit van het bedrijf dat er geen dividend mocht worden uitgekeerd (dividendklem).
  • Een lening was lastiger te verkrijgen, omdat banken zich eerder terughoudend opstelden als er sprake was van een pensioenverplichting op de balans.
  • De pensioenverplichtingen stonden een eventuele verkoop van de onderneming in de weg.
  • De dga werd ieder jaar geconfronteerd met advieskosten om de fiscale en commerciële waarde van de pensioenverplichtingen te berekenen.

Einde pensioenopbouw in eigen beheer

Vanaf 1 april 2017 is het niet meer mogelijk om pensioen in eigen beheer op te bouwen. Er komen drie opties voor het reeds opgebouwde pensioen in eigen beheer.


Optie 1: Afkopen van reeds opgebouwde pensioenaanspraken

Kiest u voor afkopen dan wordt het opgebouwde pensioen verlaagd (afgestempeld) naar het niveau van de fiscale waarde, zonder dat dit nadelige fiscale consequenties heeft (geen loonbelasting over het verschil tussen de commerciële waarde van het pensioen in eigen beheer en de fiscale waarde en geen revisierente). Vervolgens kunt u de pensioenverplichting eenmalig fiscaalvriendelijk afkopen.

Belastingkorting

Uw belastingkorting is afhankelijk van het jaar van afkoop:
JAAR KORTING (% BALANSWAARDE)
2017 34,5%
2018 25%
2019 19,5%

Aandachtspunten

  • Kiest u voor deze optie dan moet er voldoende liquiditeit in de BV aanwezig zijn. De fiscale claim wordt namelijk direct met de fiscus afgerekend.
  • Heeft u een partner? In de meeste gevallen moet de partner instemmen met uw keuze.
  • De korting wordt maximaal verleend over de fiscale waarde per 31-12-2015.

Optie 2: Omzetten in een oudedagsvoorziening bij de BV

In deze variant wordt de pensioenaanspraak omgezet naar een spaarvariant. Ook als u hiervoor kiest wordt het opgebouwde pensioen verlaagd (afgestempeld) naar het niveau van de fiscale waarde, zonder dat dit nadelige fiscale consequenties heeft (geen loonbelasting over het verschil tussen de commerciële waarde van het pensioen in eigen beheer en de fiscale waarde en geen revisierente).

Werkwijze Oudedagsvoorziening

De fiscale pensioenvoorziening wordt omgezet in een spaarkapitaal. De pensioenaanspraken verdwijnen. Het spaarkapitaal blijft op de balans en dus ook ter beschikking van de BV.  De BV rent deze verplichting vervolgens op tot de pensioendatum en wendt het saldo daarna aan voor aankoop van een lijfrente voor de DGA. Vanaf de pensioendatum wordt het kapitaal gedurende 20 jaar in gelijkblijvende uitkeringen uitgekeerd.

Aandachtspunten

  • Alternatief als het afkopen van de pensioenaanspraak niet mogelijk of wenselijk is.
  • Mogelijk tot uiterlijk 31 december 2019
  • De oudedagsvoorziening wordt alleen verhoogd met bijgeschreven rente
  • Belastingheffing over de oudedagsvoorziening vindt pas plaats in de uitkeringsfase.
  • Heeft u een partner? In de meeste gevallen moet de partner instemmen met uw keuze.

Optie 3: Bevriezen van de opgebouwde pensioenaanspraken

U kunt er ook voor kiezen om het pensioen in eigen beheer te bevriezen. In dat geval loopt u echter wel de voordelen die de andere opties bieden mis.

Aandachtspunten

  • U "bevriest" de opgebouwde pensioenaanspraken.
  • Heeft u een partner? In de meeste gevallen moet de partner instemmen met uw keuze.
  • Geen fiscaal voordeel.

Stappenplan

Pensioenopbouw bevriezen
Per 1 juli 2017 moet uw pensioenopbouw in eigen beheer zijn stopgezet. Uw pensioenopbouw in eigen beheer is dus vanaf dat moment bevroren.
Waardeoverdracht
Indien er sprake was van een gesplitste pensioentoezegging (dat wil zeggen dat een deel van de pensioenopbouw plaats vond via een verzekeraar) en u van plan was om het opgebouwde kapitaal van die verzekering over te dragen naar uw eigen bv dan moet de verzekeraar dit verzoek voor waardeoverdracht voor 1 juli 2017 hebben ontvangen.

Voor 31-12-2019 moet u beslissen wat u gaat doen met het, inmiddels dus bevroren, opgebouwde pensioen.
Pensioenverzekering of dekkingspolis
Heeft u nu nog een pensioenverzekering of dekkingspolis? Dan moet u weten wat uw mogelijkheden zijn.

U kunt bijvoorbeeld overwegen om de volledige pensioentoezegging onder te brengen bij een verzekeraar. U stelt uw pensioen dan veilig (bijvoorbeeld bij faillissement) en u heeft zekerheid over het uitkeren van het (nabestaanden)pensioen. Door de belastingkorting (zie hieronder) is de afkoop van uw pensioen in eigen beheer voordeliger dan voorheen. Wat u ook doet. Advies is noodzakelijk.
(ex-) partner
Sta stil bij de gevolgen voor uw (ex-) partner. Hij of zij moet instemmen met uw keuze.
Analyse (toekomstige) financiële situatie
Baseer uw keuze voor uw toekomstige pensioenopbouw op een uitgebreide analyse van uw (toekomstige) financiële situatie. Betrek hierin ook uw situatie bij vroegtijdig overlijden en arbeidsongeschiktheid. Sta stil bij vragen als:
  • Heeft u genoeg financiële middelen om de pensioentoezegging op de pensioendatum uit te voeren?
  • Kiest u voor volledig verzekeren of voor opbouwen in box 3 en dividend uitkeren na pensionering?
  • Wat gebeurt er met uw partnerpensioen?
Onderbouwing
Zorg voor voldoende juridische onderbouwing van de gemaakte keuzes. Maakt u gebruik van de afkoopregeling of zet u uw pensioen om in een oudedagsvoorziening? Dan moet u de belastingdienst hierover informeren.

Toekomstige pensioenopbouw

Het einde van pensioenopbouw in eigen beheer betekent niet dat u geen pensioen meer op kunt bouwen. Als dga kunt u kiezen voor privé sparen of beleggen of voor sparen of beleggen in uw BV.

Uw mogelijkheden:

  1. U spaart of belegt privé (box 3).
  2. U spaart of belegt in de BV (box 2).
  3. U sluit een lijfrente af bij een bank, verzekeraar of beleggingsinstelling.
  4. U sluit een verzekerde pensioenregeling bij een verzekeraar af.
Welke optie het beste bij u past is afhankelijk van uw persoonlijke situatie. Uiteraard speelt hierbij ook het voorkomen van een te hoge belastingdruk een belangrijke rol.